Huzurlu bir emzirme deneyimi için

Yeni mi doğum yaptınız? Ya da bebek mi bekliyorsunuz? Dokuz ay içerisinde bebeğinizle kurduğunuz yakın ilişkiyi korumak için bebeğinizi emzirmek ve bunu doğru bir şekilde yapmak istiyor olabilirsiniz. Henüz bir karar vermemiş ve aklınızdaki soru işaretlerini gidermek istiyor da olabilirsiniz.

İşte hem anneler hem de bebekleri açısından emzirme hakkında bilinmesi gereken her şey burada!

Biberonla besleme ve emzirme arasında bir tercih yapabilirsiniz. Bebeğinizi emzirip emzirmemek genç bir anne olarak vereceğiniz ilk kararlardan biri olacak. Kararınızı çoktan vermiş olabileceğiniz gibi aklınızda emzirmenin tam olarak ne anlama geldiğine dair soru işaretleri olabilir. Her iki durumda da siz ve bebeğiniz için önemli olan, aldığınız karardan mutlu olmanız ve içinizin rahat olmasıdır. Bu siz ve eşiniz arasındaki oldukça özel bir karardır. Herkesin buna saygı duyması gerekir. Birkaç istisnai durum dışında tüm anneler bebeklerini emzirebilir. Kararınızı vermiş olun veya olmayın, emzirmenin yarattığı bazı kısıtlamalar olsa da doğru ve pozitif şekilde gerçekleştirildiğinde bu, hem sizin hem de bebeğiniz için çok faydalıdır. Karar vermeden önce bilgi almak üzere ebenize veya emzirme danışmanınıza danışmaktan çekinmeyin.

Hem siz hem de bebeğiniz için çok faydalı bir yöntemdir. Sütünüz şüphesiz bebeğinizin ihtiyaçlarını mükemmel şekilde karşılar ve içeriği bebeğiniz büyüdükçe, zaman geçtikçe ve hatta gün içerisinde değişir. WHO (Dünya Sağlık Örgütü) bebeklere ilk altı ay boyunca yalnızca anne sütü verilmesini tavsiye etmektedir. Bununla birlikte, marketlerde satılan ürünler anne sütündeki tüm bileşenleri içermediğinden altı ayı tamamlayamasanız bile bebeğinizi olabildiğince anne sütüyle beslemeniz tavsiye edilmektedir. Bu biyolojik bilgiye ek olarak emzirme deneyimi anne ile bebek arasında özel bir ilişki kurulmasını sağlar.

Bebeğiniz için:

- Emzirme, bebeğinizin büyüyüp gelişmesi için gerekli tüm besinleri almasını sağlarken sağlığı üzerinde uzun süreli koruma etkisine sahiptir. Bileşimi kadından kadına farklılık gösterse de anne sütü gerekli miktarda yağ, protein ve karbonhidratla vitamin ve mineral tuzu içerir.

- Sütünüz bebeğinizi bulaşıcı hastalıklarla (bronşiolit, bronşit, kulak ve boğaz enfeksiyonları vb.) besin alerjisi de dâhil olmak üzere farklı alerjilerden koruyan antikorlar içerir.

- Yapılan son araştırmalara göre anne sütü aynı zamanda bebeğinizin kilo alımını düzenleyerek çocukluk ve ergenlik döneminde obezite riskini azaltır.

Sizin için:

- Bebeğinizi kucağınıza alıp emzirmeniz aranızda güçlü bir bağ kurmanın yanı sıra arada kendinizi iyi hissetmenizi sağlayan hormonlar salgılamanızı mümkün kılan eşsiz bir deneyimdir.

- Rahimdeki kasların kasılmasına neden olan emzirme, rahminizin daha kısa sürede eski formuna ve büyüklüğüne dönmesini sağlar.

- Çeşitli çalışmalar emzirmenin yeni bir anne olarak size pek çok fayda sağladığını göstermiştir. Osteoporoz riskini büyük ölçüde azaltır.

- Bebeğinizi emzirerek eski formunuza hızla kavuşabilirsiniz: Bedeniniz bir litre süt üretmek için yaklaşık 800 kalori harcar.

- Son olaraksa bebeğinizi emzirmek hayatınızı kolaylaştırır. Biberonlarla uğraşmaz ya da pazar gecesi mama bulmak için açık bir market aramazsınız.

Bebeğinizi nasıl emzirmeye başlayacağınız konusunda endişeleriniz mi var? Buna hiç gerek yok Bebeğinizi emzirmenin faydalı olduğuna kanaat getirdiniz ancak tüm yeni anneler gibi sizin de aklınızda bebeğinizi nasıl emzirmeye başlayacağınıza ve buna nasıl devam edeceğinize dair sorular mı var?

Endişelenmeyin, bebeğinizi emzirmeye başlarken aklınızda tutmanız gereken yalnızca birkaç küçük bilgi var.

Evet, yeterince sütünüz gelecek. Anne sütü üretimi öncelikle bebeğinizin ihtiyaçlarına bağlıdır. Bebeğinizin emme hareketi, süt üretiminde rol alan ana hormonlar olan prolaktin ve oksitosin üretimini tetikler. Göğüsleriniz hamileliğe adım attığınız andan itibaren süt üretimine hazırlandığı için endişelenmenize gerek yok. Sütünüz gelecek. Ve bebeğinizi emzirdikçe daha çok süt üreteceksiniz. Bununla birlikte göğüsleriniz doğumda ve ilk iki gün boyunca normal süt yerine kolostrum (ağız sütü) üretir. Bu koyu kıvamlı ve sarımsı renkli sıvı çok kıymetli besleyici ve enfeksiyon karşıtı etkiye sahiptir. Bu, bebeğinizin hayata geldiği anda anne karnından çıkar çıkmaz karşılaştığı mikroplardan korunmasını sağlayan antikorlar da dâhil olmak üzere ihtiyaç duyduğu her şeyi içerir. Bu nedenle doğumun ardından bebeğinizi her uyandığında emzirmeniz çok önemlidir. Bu dönemde bebeğinizin istediği kadar emmesine izin verin ve doğru şekilde emip emmediğini kontrol etmek için düzenli şekilde yutkunup yutkunmadığına dikkat edin. Bebeğinizi sık sık emzirmeniz süt üretimini teşvik eder ve doğumdan 48 ilâ 72 saat sonra gelecek anne sütü miktarını arttırır. Bu esnada göğüsleriniz şişer, sertleşir ve biraz ağrır. İlk günlerde sütünüz gelir gelmez bebeğinizi emzirerek göğüslerinizin rahatlamasını sağlarken süt üretiminin artmasına da yardımcı olabilirsiniz.

Evet, bebeğiniz nereyi emeceğini bulur. Bebekler ilk kez doğumu takip eden iki saat içerisinde emzirilir. Bebeğinizi mümkün olduğunca karnınızın üzerinde tutun. Bu şekilde yavrunuzun ihtiyaç duyduğunda kıpırdanmaya başlayarak ve başını çevirerek kendiliğinden emecek yer aramaya başladığını fark edebilirsiniz. Göğüs uçlarınızın kokusu dokuz ay boyunca içerisinde bulunduğu amniyotik sıvıya benzediğinden bu tamamıyla doğal bir reflekstir. Bebeğinizin başına dokunmadan ya da onu göğsünüze doğru götürmeden kendi başına göğsünüzü bulmasına izin verin. Çünkü müdahale etmeniz bebeğinizin kendisini geri çekmesine neden olabilir. Bebeğiniz göğsünüzü bulduktan sonra ise istediği kadar emmesine izin verin.

Ancak sezaryen veya başka bir sebepten dolayı bebeğinizi hemen emziremiyorsanız endişelenmeyin. Meme arama refleksi biraz körelse bile daha sonra bebeğinizi nazikçe göğsünüze doğru yönlendirebilir ve ağzını göğsünüze götürebilirsiniz. Göğsünüzü bulmakta olduğu gibi onu gün içerisinde kaç kere emzireceğiniz konusunda da bebeğinize güvenmelisiniz. Emzirme sıklığı bebekten bebeğe değişkenlik gösterir. Yenidoğanlar 24 saat içerisinde yaklaşık yedi ilâ sekiz kez emzirilirken bu sayı on ikiyi bulabilir, hatta geçebilir. Bebeğinize güvenin ve ihtiyaçlarını karşılayın.

Evinize döndüğünüzde duruma uyum sağlayacak ve hem bebeğiniz hem de kendiniz için konforlu şekilde emzirmeye nasıl devam edeceğinizi öğreneceksiniz.

Bu ilişki hayli kişisel olsa da işte, herkesin faydalanabileceği birkaç ipucu:

Bebeğinizin isteklerini tahmin edin ve onlara ayak uydurun İlk haftalarda bebeğiniz sürekli yanınızda olacağından her uyandığında emzirin. Bebeğinizin ağlamasını beklemeyin. Bebeğinizin emmek istediğine dair işaretleri gözlemleyin. Kıpırdanmaya başlayıp başını kaldırıyorsa, ağzını açıp dilini çıkarıyorsa ve her şeyi emme refleksi gösteriyorsa emmek istiyor demektir. Ne sıklıkta ve ne uzunlukta emzireceğinize bebeğinizin karar vermesine izin verin. Emzirme aralıklarını kendiniz belirlemektense bu seçimi ona bırakın. Panik yapmayın veya sabırsızlanmayın. Bebeğiniz 10 dakika süt emebileceği gibi 45 dakika boyunca da emebilir. Bazı bebekler daha hızlıyken diğerleri bu kadar hızlı değildir.

Bebeğiniz vaktinde ve sağlıklı bir şekilde doğduysa 6 saat aralıksız uyusa bile emzirmek için onu uyandırmanıza gerek yoktur! Rahat olun.Bebeğinizi emzirmeden önce ellerinizi yıkamayı unutmayın. Göğüs hijyenini abartmayın, çünkü aşırı temizlemeniz halinde göğüs uçlarınız antiseptik özelliklerini ve doğal kokusunu kaybedebilir ve bu da bebeğinizi rahatsız eder! Günde bir ya da iki kez duş almanız yeterli olacaktır.

Her şeyden önce bebeğinizi emzirirken rahat edeceğiniz bir pozisyon benimseyin. İlk aylarda gününüzün birkaç saati bebeğinizi emzirmekle geçeceğinden rahatsız bir duruş sırtınızı bir hayli ağrıtabilir! Bebeğinizi emzirmek için mümkün olduğunca sakin bir nokta belirleyin, yan yatıp bebeğinizi önünüze alabileceğiniz gibi arkanıza bir yastık koyup bebeğinizi sandalye üzerinde de emzirebilirsiniz ya da bir emzirme yastığından faydalanabilirsiniz. Rahatınıza dikkat ettiğiniz müddetçe emzirme deneyimi hem siz hem de bebeğiniz için güzel geçecektir.

Bebeğinizin doğru pozisyonu bulmasına yardım edin. Normalde bebeğinizi belirli bir taraftan emzirme eğiliminde olsanız da ilk haftalarda süt üretimini teşvik etmek için her iki taraftan da süt verin. İlki bittikten sonra bebeğiniz emmeye devam etmek isterse diğerine geçin. Sonraki emzirme saatindeyse sırasını değiştirin. Emzirirken her şeyden önce bebeğinizin duruşuna dikkat edin. Bebeğinizin yüzü yüzünüze bakmalı, ağzı göğüs seviyesinde olmalı ve emmek için başını çevirmemelidir. Göğüs ucunu ağzına getirdikten sonra başı arkaya doğru eğik olmalıdır. Bebeğinizin ağzını açıp göğüs ucunu bulmasına izin verin, ancak yalnızca uç kısmı değil tüm areola (koyu renkli bölge) bölgesini emmesine özen gösterin. Bu sayede ağrılı çatlaklardan korunurken bebeğinizin doğru şekilde beslenmesini sağlayabilirsiniz. Bebeğiniz doğru şekilde emmiyorsa onu nazikçe göğsünüzden çekin ve göğsünüzün ucunu üst dudağıyla burnu arasında kalan bölgeye (philtrum) sürtün. Bu durumda bebeğiniz refleks olarak ağzını iyice açar ve siz de böylelikle bebeğinizin göğsünüzü doğru şekilde bulmasını sağlayabilirsiniz. Son olaraksa burnunun açıkta kalması ve rahat nefes alabilmesi için bebeğinizin çenesinin göğsünüze değdiğinden emin olun. Bunlara dikkat ederek herhangi bir kısıtlama olmaksızın veya bebeğinizin ne kadar emdiğini anlamaya çalışmanıza gerek kalmadan onunla geçireceğiniz özel zamanların tadını çıkarabilirsiniz. Bebeğiniz neye ihtiyacı olduğunu bilir!

Emzirdikten sonra, eğer uyumamışsa, bebeğinizi omzunuza yaslayıp gazını çıkarması için nazikçe sırtına vurun! Eğer bebeğiniz onu emzirirken uykuya dalmışsa uyandırmadan yatağına koyabilirsiniz. Bebeğinizi emzirdikten sonra kendinizle de ilgilenmelisiniz. Emziren anneler için özel olarak geliştirilmiş bir balsamla hassas cildinizin korunmasına yardımcı olabilirsiniz. Doğru şekilde emzirip emzirmediğinizi kontrol edin. Merak etmeyin, eğer emzirme konusunda yanlış giden bir şeyler varsa içgüdüleriniz sizi uyaracaktır!

İlk birkaç hafta anne sütüne ek olarak mama vermekten kaçının.Bu, göğüs uçlarının daha az uyarılması nedeniyle süt üretiminizi düşürecek ve bebeğinizin daha az süt emmesine neden olacaktır.

Bebeğinizi emzirirken herhangi bir sorun olup olmadığını anlamanın çeşitli yolları vardır:

- Doğru şekilde emzirdiğinizde bebeğiniz istekli şekilde emer ve düzenli olarak yutkunur. Unutmayın, bebeğiniz sütünüzü emdikçe yutkunur ancak yutkunmasının seyrekleşmesi, emdiği sütün azaldığı anlamına gelir.

- Emzirme bittiğinde doyan bebeğiniz göğsünüzü bırakır ve mahmurlaşır; cildi sağlıklı ve pembedir, kasları gevşer. İlk birkaç hafta bebeğinizin bezleri hayli ıslak olacaktır; altının günde dört ila sekiz kez değiştirilmesi gerekir. İdrarı altın sarısı ve dışkısı pütürlü olacaktır. Zaman geçtikçe bağırsak hareketleri yavaşlar hatta bazen haftada bir veya iki sefere düşebilir. Dışkısı yumuşak ve bezi ıslak olduğu müddetçe kabızlıktan şüphelenmenize gerek yoktur.

- Bebeğiniz düzenli olarak kilo alır. Bebeğinizi gündelik olarak ya da her emzirme saatinden sonra tartmanıza gerek yoktur. Bu, sizi endişelendirmekten başka bir işe yaramaz. Eğer bebeğiniz sağlıklıysa ayda bir kez doktora gittiğinizde tartılması yeterli olacaktır. Bununla birlikte içiniz rahat edecekse bebeğinizi haftalık olarak tartabilirsiniz. Bebeğinizi daha sık tartmanız halinde ağırlık değişimi çok az olacaktır.

Göğüslerinizi korumak için benimsemeniz gereken alışkanlıklar olmalıdır. Emzirme deneyimi bazen hafif bir rahatsızlık hissine neden olabilir. Buna hazırlıklı olduğunuzda gereksiz yere endişelenmenize gerek kalmaz ve emzirme saatlerinin ikiniz için de güzel geçmesi için neler yapmanız gerektiğini bilirsiniz.

Akıntıları kafanıza takmayın.

İlk haftalarda sütünüzün kendiliğinden akması olağandır. Bebeğiniz ağladığında, birkaç saattir bebeğinizi emzirmediğinizde, yavrunuzu düşündüğünüzde, cinsel ilişkiye girdiğinizde veya güçlü duygulara kapıldığınızda kendiliğinden sütünüz gelebilir. Bu akıntılar can sıkıcı olsa da endişelenmenizi gerektiren durumlar değildir. Gelen sütü emmesi için sütyeninizin içerisine göğüs pedi yerleştirebilirsiniz.

Çatlak oluşumunu önleyin.

Pek çok yeni annenin korkulu rüyası göğüs ucu çatlakları açık tenli ve açık renkli saçlı annelerde daha sık görülür. Genellikle ilk birkaç haftada ortaya çıkan çatlaklar göğüs ucunun tahriş olmasına sebep olabileceği gibi emzirme deneyimini oldukça ağrılı bir sürece dönüştüren yarıklara da dönüşebilir. Ancak yine de endişe etmenize gerek yok, alacağınız birkaç tedbirle bunlardan korunabilirsiniz.

- Çok sık yıkanarak cildinizi koruyan sebumu (yağ tabakası) yok etmeyin! Nazik bir jelle günde bir ya da iki duş yeterli olacaktır.

- Bebeğinizi doğru şekilde tuttuğunuzdan emin olun. Ağzı göğsünüze bakmalı, ağzını tüm areolayı içine alacak şekilde açmalı.

- Bebeğinizi emzirdikten sonra göğüs ucunuzu kurulayın ve emziren anneler için özel olarak geliştirilmiş onarıcı bir krem uygulayın.

- Tüm çabalarınıza rağmen göğüslerinizde çatlaklar oluşmaya devam ediyorsa göğüslerinizin olabildiğince hava almasını sağlayın ve ağrıyan göğüs uçlarınıza özel onarıcı kremlerle bakım yapın.

Göğüslerinizdeki şişlikten kaçının.

Bebeğinizi emzirirken göğüslerinizin şişip sertleşmesi kesinlikle kaçınılmaz değildir! Bundan kaçınmanın en iyi yolu, şişkinlik ve sertleşme genellikle sütünüz ilk geldiğinde gözlemlendiği için bebeğinizi bir an evvel emzirmeye başlamak ve olabildiğince sık emzirmektir. Eğer şişlik devam ederse areola bölgesine parmaklarınızla masaj yapıp fazla sütünüzden kurtulabilirsiniz. Sütünüzün daha kolay gelmesini sağlayacağından bunu ılık bir duş alırken de yapabilirsiniz. Eğer işe yaramazsa göğüs pompası kullanabilir, rahatsızlık ve sertlik hissi geçene kadar buna devam edebilirsiniz.

Mastite (Süt kanallarının tıkanması)karşı doğru bakım yapın.

Bazen yeni annelerin göğüslerinde oldukça ağrılı ve büyük şişlikler gözlemlenebilir. Bu şişliklere kızarıklık ve yanma hissi de eşlik eder. Bu esnada aşırı yorgunluk ve ağrı gibi grip benzeri semptomlar da sergileyebilirsiniz. Bu belirtileri fark etmeniz durumunda hemen aşağıdaki adımları takip edin.

- Bebeğinizi olabildiğince ve özellikle de ağrı olan göğsünüzden emzirin.

- İyi dinlenin, bebeğinizi de yanınıza alarak uzanın.

- Ağrıyan bölgeye sıcak havluyla veya soğuk ağrılarınıza daha iyi geliyorsa buz aküsüyle kompres yapın (yanma riskine karşı aküleri bir havluya ya da beze sarın).

- 24 saat içerisinde ağrı ve şişkinlikte herhangi bir ilerleme olmazsa doktorunuzu arayın. Bu durumda iyileşmek için antibiyotik kullanmanız gerekebilir. Bununla birlikte, mastit olduğunuzda bebeğinizi emzirmeyi bırakmak zorunda değilsiniz.