BÜYÜME VE GELİŞİM
Bebeğinizin motor gelişimi
Son Güncelleme 02, Mayıs, 2023
Bebeğiniz ilk 12 ayda inanılmaz bir hızla gelişecektir. Tüm gün yatmaktan oturmaya, emeklemeye ve ayakta durmaya geçecek. Ardından da göz açıp kapayıncaya kadar en büyük meydan okumasını yapacak ve ilk adımlarını atacak! Bunun mümkün olması için doğumdan itibaren bebeğinizin kas kontrolü ve hareketlerini koordine etme şekli günden güne gelişmelidir. Bebeğinizdeki bu gelişim bir dizi deneyim aracılığıyla gerçekleşir. Bebeğiniz, beyni gelişirken kilo alır ve büyür. Kolları ve bacakları uzar, kasları güçlenir. Bebeğinize ilgi göstererek onu gelişiminin her aşamasında destekleyin. Onu cesaretlendirmenin ve kutlamanın yanı sıra geliştikçe yapabileceği yeni etkinlikler verin. Böylece duyularını uyarmış ve gelişimine yardımcı olmuş olacaksınız.
Ayrıca onun başarabileceklerine inanın.Çocuğunuz güveninizi hissedecektir, bu da ona ilerlemek için daha da çok güç verecektir. Bebeğiniz, gelişimindeki dönüm noktalarına çocuk gelişimi kitaplarında belirtilen takvime uygun şekilde ulaşmazsa endişelenmeyin! Bebeklerin belirli becerileri edindiği ortalama yaşları belirleyen birtakım işaretler olsa da her bebek motor becerilerini kendi ritmine göre geliştirir ve bu gelişimi etkileyen pek çok unsur vardır. Prematüre (veya zamanında doğmuş) olup olmadıkları, vücut yapıları, mizaçları, aldıkları uyarı türleri vb. Doktorunuzu düzenli olarak ziyaret etmek size bebeğinizin doğru şekilde gelişip gelişmediğini görme fırsatı verir.
Bebeğiniz dünyaya geldiğinde kolları ve bacakları büküktür ve göğsüyle ensesi çok güçsüzdür. Başını birkaç saniyeden fazla dik tutamaz, bu nedenle bebeğinizi kucağınıza aldığınızda elinizi ensesinin altına koymayı unutmayın! Hareketleri istemsiz ve ilkeldir.
Birkaç ay içinde kaybolacak birkaç ilkel refleksi vardır:
- Yanağını okşarsanız başını o yöne çevirecek ve ağzını yemek yemek için açacaktır.
- Parmağınızı ağzına götürmeniz emme refleksini tetikler.
- Biraz hızlı kaldırırsanız ya da kendini fiziksel olarak huzursuz hissederse, elleri açık şekilde kollarını ve bacaklarını savurur, ardından tekrar büker. Buna Moro refleksi denir.
- Yere dik şekilde tuttuğunuzda otomatik olarak birkaç adım atar: Bebeğiniz zaten yürümeyi biliyor ama kısa sürede unutacak ve sonra tekrar, daha iyi bir şekilde öğrenecek.
- Avuç içini parmağınızla sıvazlarsanız parmağınızı sıkıca tutacaktır. (1 aylıkken)
- Bebeğinizin yüzünüze yaklaştığınızda ve usulca hareket ettiğinizde bebeğinizle göz göze gelebilirsiniz. Sizi gözleriyle takip edecektir.
- Bebeğiniz kendini iyi hissettiğinde yüzünde “şapşal bir gülümseme” olacaktır. (2 aylıkken)
- Bebeğiniz başını birkaç saniye dik tutabilir, ardından başı tekrar dengesiz hale gelir.
- Oturur pozisyonda sırtı hâlâ dengesizdir ve kambur durur.
- Parmaklarını emer.
- Bir-iki ay arasında sizin teşvikinizle ilk kez gerçekten gülümsemeye başlar. (3 aylıkken)
- Bebeğiniz artık kucağınıza aldığınızda başını dik tutabilir.
- Oturur pozisyondayken sırtı artık daha güçlüdür.
- Karnının üzerine yatırırsanız başını kaldırır ve kollarının üzerinde birkaç saniye durur.
- Sırtüstü yattığında bacaklarını esnetir ve büker.
- Elleri onu büyüler, ellerine bakarak bir hayli zaman geçirir.
- Eline bir çıngırak koyarsanız otomatik olarak tutar ve hemen bırakır. (4 aylıkken)
- Bebeğiniz sırtüstü yattığında karnını veya dizlerini okşayarak bedenini keşfeder. Ayrıca yan dönebilir.
- Eline bırakılan bir nesneyi birkaç saniye tutmayı başarabilir ama sonunda genellikle bırakır.
- Ellerini bir araya getirir ve sıkıca kapatır.
- Bir ses duyduğunda başını çevirir.
- Sesli gülmeye başlar. (5 aylıkken)
- Sırt üstü yattığında “pedal çevirmeye” başlar ve küçük ayaklarıyla oynar.
- Yastıklarla desteklerseniz kısa bir süre oturmayı başarabilir.
- Yakınındaki bir nesneyi tutabilir ve emmek için ağzına götürebilir.
- Aynada kendini görünce gülümser. (6 aylıkken)
- Karnının üzerine yatırıldığında sırt üstü dönmeyi başarır.
- Sırtüstü yatarken ayaklarıyla oynar ve ayaklarını ağzına götürür. Ayrıca başını ve gövdesini kaldırarak kendi başına oturmaya çalışır ama başaramaz.
- Kucağınıza almanız için kollarını uzatır.
- Oyuncaklarını hiç sorun olmadan tutabilir. Eğer o'na bir başka oyuncak uzatırsanız elindeki oyuncağı bırakır.
- Oturtur ve desteklerseniz ayaklarıyla yay gibi bükme ve uzatma hareketleri yapar: Bu “zıplama” aşamasıdır. 7 aylıkken
- Bebeğiniz artık oturabilir ve bu o'nun için büyük bir zaferdir! Bu pozisyondayken sırtını ve başını hareket ettirmeden oldukça sabit tutabilir.
- Yüzüstü yatarken kendini bir eliyle destekleyip diğer eliyle oyuncağını tutabilir.
- Sırtüstü yatarken yüzüstü, yüzüstü yatarken sırtüstü dönebilir.
- Oyuncaklarını bir elinden diğer eline düşürmeden geçirebilir ve masaya bırakabilir. (8 aylıkken)
- Bebeğiniz oturur pozisyondayken öne eğilip oyuncağını alabilir ve ardından kendini düşmeden tekrar dikleştirebilir. Dengesini korumak için kendini elleriyle destekler.
- Bebeğiniz sırtüstü yatarken bir eliyle kendini destekleyerek kendi kendine oturur pozisyona geçebilir.
- Biberonundan ya da şişesinden kendi başına bir şeyler içebilir. (9 aylıkken)
- Bebeğiniz oturur pozisyondayken poposunun üzerinde başka bir yöne dönebilir.
- Artık yüzükoyun bırakıldığında kolları ve bacakları üzerinde nasıl duracağını bilir (“ayı” pozisyonunda), ancak ilerlemeyi henüz beceremez. Öte yandan emekleyerek ve ağırlığını kollarına vererek hareket edebilir. Ancak önce geriye doğru hareket eder!
- Portatif oyun parkının parmaklıklarına, bir mobilyaya veya elinize tutunarak birkaç saniye ayakta kalabilir ancak sonra tekrar oturur pozisyona düşer.
- Baş ve işaret parmaklarıyla küçük nesneleri tutabilir.
- Size oyuncaklarını uzatır ve verir. 10 aylıkken
- Bebeğiniz emekleyebilir ve çok hızlı hareket edebilir. Sonunda hareketlilik kazanır! Bebeğiniz bu şekilde hareket etmeyi öğrenmediyse endişelenmeyin. Bazı bebekler emeklemeden doğruca yürümeye geçer.
- Ayağa kalkmak için önce dizlerinin üzerinde durur, ardından da bir dizi yerde, diğeri ise kasılmış bir şekilde ayağından destek alarak yarı diz çöker bir pozisyona geçer. Bu pozisyondayken eliyle bir şeye tutunarak ayaklarının üzerinde kalkar ve ayakta durur!
- Çocuğunuz portatif oyun parkının ya da beşiğinin parmaklıklarına tutunarak ayağa kalkmayı başarırsa muhtemelen 3 ay içinde yürümeye başlayacaktır.
- Mobilyalara tutunarak birkaç adım atabilir ama sık sık düşer. (11 aylıkken)
- Bebeğiniz destek almadan birkaç saniye ayakta durabilir.
- Bir eliyle destek alarak ayakta dururken eğilip yerden bir şey alabilir.
- İki elini tuttuğunuzda veya mobilyalara tutunduğunda yürüyebilir.
- Bebeğinizin kolları ve bacakları açık şekilde “palyaço gibi” yürümesi sizi şaşırtabilir ancak bu komik duruş son derece normaldir ve bebeğinizin dengesini kurmasını sağlar. Zamanla bacaklarının arasındaki mesafe azalacaktır, bu da onun kendine güvenmesini ve bir destekten diğerine ellerini bırakarak yürümesini sağlayacaktır.
- İlgisini çeken nesneleri parmağıyla işaret eder.
- Elini “hoşça kal” anlamında sallar veya “aferin” anlamında alkışlar. (12-15 ay arası)
- Bebeğiniz ortalama olarak 14. aya doğru kendi başına yürümeye başlar. Ne kadar kısa bir sürede ne kadar büyük bir başarı!
- Destek almadan kendi başına ayakta durabilir.
- Emekleyerek merdiven çıkabilir.