Doğum, insan yaşamında en özel ve heyecanlı anlardan biridir. Her ne kadar bu özel dakikalar tatlı bir heyecan barındırsa da birçok kadın doğum sancılarından dolayı kendini kaygılı ve gergin hissedebilir. Güvenli ve ağrısız bir uygulama olması nedeniyle epidural doğum, yaygın olarak uygulanan doğum yöntemlerinden biridir.
Epidural Doğum Nedir?
Epidural doğum, anne adayının ağrısız bir şekilde, doktorunun yönlendirmesi ile yapılan bir doğum yöntemidir. Yapılan modern uygulama ile anne adayının bel bölgesine özel bir iğne yapılarak omuriliğe takılan katater aracılığı ile anestezi verilir. Bu uygulama ile anne adayının belden aşağı kısmı uyuşturulur. Modern doğum yöntemlerinden olan epidural doğum sayesinde anne adayı sancı ve buna benzer ağrıları hissetmez. Epidural doğum, ağrısız normal doğum şeklinde yapılabileceği gibi doğum esnasında gelişen durumlara göre sezaryen doğum olarak da uygulanabilir. Bu durumda kataterden uygulanan ilacın konsantrasyonu artırılır.
Epidural Doğum Nasıl Yapılır?
Doğum, anne rahminde bulunan bebeğin yoğun kasılmalar ile doğum kanalından ilerleyerek dışarı çıkma durumudur. Doğum sürecini, açılma, bebeğin dışarı çıkışı ve plesentanın gelişi şeklinde üçe ayırabiliriz. Açılma evresi, annenin hissettiği kasılmalar ile gerçekleşir. Bu aşamada rahim ağzının genişlemesini doğum kanalının açılması izler. Söz konusu süreçte hissedilen ağrılar yoğun kasılma şeklinde gerçekleşir.
Doğumun ikinci aşamasında gerçekleşen ağrılar ise bebeğin başının doğum kanalının aşağısına inmesi ile kalça tabanı ve kasıkta görülür. Prenses doğum yönteminde bu ağrıların hiçbiri hissedilmez. Doğum aşamaları doktorun yönlendirmesi ile sorunsuz şekilde atlatılır.
Epidural Doğum Tekniği Herkese Uygulanabilir mi?
Ağrısız doğum uygulaması için öncelikle anne adayının bilinçli şekilde doğum sürecine katılmak istemelidir. Bunun yanında hamilelik süreci ile ilgili herhangi bir komplikasyonun olmaması, düzenli rahim kasılmalarının bulunması gerekir. Bunun yanında rahim ağzının 3-7 cm aralığında açılmış olması ve gebeliğin 38-42 hafta arasında bulunması, doğum için gerekli kriterler arasındadır. Bu şartların tamamının sağlanması durumunda doktorunuzun değerlendirmesi ile epidural doğum uygulanabilir. Aşağıdaki özel duruma sahip olan kişilerde prenses doğum uygulaması uygun olmayabilir.
- Kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalarda,
- Pıhtılaşma bozukluğu ile ilgili tedavi gören hastalarda,
- Uygulama bölgesinde enfeksiyon görülmesi durumunda,
- Daha önce bel bölgesinden operasyon geçirmiş anne adaylarında,
- Yüksek tansiyonu olan hastalarda (doktoru tarafından uygun görülenler hariç) epidural doğum yöntemi uygulanmaz.
Epidural Doğumun Avantajları Nelerdir?
Epidural doğum, normal doğumun ağrısız şekilde gerçekleşmesidir. Ülkemizde de yaygın olarak uygulanan bu doğum yöntemi, ağrısız olması nedeniyle "prenses doğum" olarak da adlandırılır. Sağlıklı bir doğum açısından son derece faydalı bir yöntem olan prenses doğumun avantajlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Doğum sancılarının hafifletilmesi aynı zamanda annenin ve bebeğin sağlığını olumlu yönde etkiler.
- Doğumun çok daha konforlu şekilde gerçekleşmesi sağlanır.
- Doğum esnasında annenin ağrı duymaması, ıkınmasını kolaylaştırarak doğuma katkı sağlamasını kolaylaştırır.
- Doğumun gerçekleştiği anda annenin bilinci yerinde olacağı için anne bu tarifsiz sürece tanıklık edebilir.
- Anne, doğumdan hemen sonra bebeğini emzirebilir ve onunla ilgilenebilir.
- Anneye fazla miktarda ilaç verilmediği için anne ve bebeğin olumsuz şekilde etkilenmesi söz konusu değildir.
- Epidural doğum sayesinde annenin toparlanması çok kolaydır.
Epidural Doğumun Dezavantajları ve Riskleri Nelerdir?
Epidural doğum, büyük avantajları bünyesinde barındıran bir doğum yöntemidir. Bunun yanında uygulamanın bir kısım dezavantajları ve riskleri de söz konusudur. Uygulamanın aşağıdaki dezavantajlarını sıralayabiliriz:
- Hafif baş dönmesi,
- Geçici olarak tansiyonun düşmesi,
- Bulantı, kaşıntı ve sersemlik hali,
- Nadiren de olsa baş ve sırt ağrılarının görülmesi,
- Verilen ilaçlardan kaynaklı olarak bacaklarda geçici his kaybı,
- Bebeğin kalp atışlarının yavaşlaması,
- Sinirlerin zarar görmesi durumunda enfeksiyon riski görülebilir.
Ağrısız doğum esnasında yukarıdaki olumsuzluklarla karşılaşılma ihtimali düşüktür. Yapılan uygulamaların %90'lık bölümünde bu tür yan etkiler ortaya çıkmaz. Fakat uygulamanın hassasiyeti göz önünde bulundurularak prenses doğum esnasında tecrübeli anestezi ve doğum uzmanları görev almalıdır.
Epidural Anestezi Sonrası Ağrı Nasıl Geçer?
Epidural doğum sonrasında bir kısım basit ağrılar gözlemlenebilir. Doğumun gerçekleşmesi ile birlikte annedeki sonda ve bant çıkarılır. Eğer katater, sezaryenle doğumda kullanılmak üzere takıldı ise 24 saat kataterin annede kalması sağlanır. Bu katater ağrı tedavisinde anneye ilaç vermek için kullanılır. Doğumdan sonra, herhangi bir komplikasyon görülmemesi durumunda 48 saat içinde basit ağrılar geçecektir. Çeşitli komplikasyonlar gerçekleşirse doktor kontrolünde ilaç verilebilir.
Suni Sancı ile Epidural Doğum
Yukarıda da değindiğimiz gibi doğum esnasında rahim ağzının belli bir oranda açılması gerekir. Bu da ancak kasılmalar ile gerçekleşir. Kasılmaların yeterli seviyede olmaması durumunda anne adayına suni sancı verilerek rahim ağzının açılması için yeterli kasılmanın gerçekleşmesi hedeflenir. Bu sayede doğuma engel olan durumlar ortadan kaldırılmış olur. Epidural doğum esnasında da yukarıda sayılan nedenlerden dolayı suni sancı verilmesi gerekebilir.
Epidural Doğum ile Spinal Doğum Arasındaki Farklar
Prenses doğum ile spinal doğum kavramları zaman zaman birbirine karıştırılabilir. İki yöntem arasında benzerlik bulunsa da bir kısım farklılıklar da vardır. Bu kapsamda aşağıdaki farklılıklara dikkat çekebiliriz.
- Prenses doğum esnasında uygulanan anestezide ilaç, omurilik etrafında yer alan zarın dışına uygulanır. Spinal doğumda ise bu zar geçilerek ilaç, iç kısmında yer alan sıvıya verilir.
- Epidural anestezide 10-15 dakika içinde uyuşukluk hissedilirken spinal anestezide bu süre 1-2 dakikadır.
- Epidural doğum esnasında ilaç tekrar enjekte edilerek uyuşukluk süresi uzatılabilir. Fakat spinal doğum esnasında sürenin uzatılması mümkün değildir.
- Prenses doğum esnasında anne adayının bel bölgesinde katater bulunurken spinal doğumda ilaç direkt enjekte edilir, katater bulunmaz.
- Spinal doğumun yan etkileri prenses doğuma göre daha fazladır.
- Epidural doğum, spinal doğuma göre çok daha güvenlidir.
